Veel is er de afgelopen jaren gezegd en geschreven over het begrip mediation. Je kunt als advocaat of rechtzoekende een rechtszaal bijna niet meer verlaten zonder dat het “m-woord” is gevallen.
“Heeft u al eens aan mediation gedacht?”, “U wilt de zaak toch oplossen en niet eindeloos doorprocederen?”, zo luiden dan de veelal door de rechter gestelde vragen.
In mijn dagelijks werk als advocaat en mediator word ik ook regelmatig met deze vragen geconfronteerd (zie ook de publicatie op onze website van 9 december 2015: “Mediator en advocaat: zoek de verschillen”).
Verschillende stijlen: faciliterende of directieve mediation?
Stel, u heeft gekozen voor mediation. Dan is bij de keuze van een mediator van belang te weten welke mediation-stijl hij of zij aanhangt. Wilt u een mediator die uitsluitend optreedt als gespreksleider en door middel van het stellen van vragen u helpt te ontdekken waar uw belangen liggen en welke oplossingen voor het bestaande geschil kunnen worden bereikt? Of verwacht u van de mediator een actievere rol bij het vinden van oplossingen? De eerstgenoemde mediation-stijl wordt in het algemeen aangeduid als de “faciliterende” en de tweede als de “directieve”.
Faciliterende mediation
In het kader van mijn opleiding tot registermediator, die ik jaren geleden heb gevolgd, werd de faciliterende mediation-stijl aangehangen. De taak van de mediator is daarbij beperkt tot het bieden van een structuur waarbij, zoveel mogelijk door het stellen van de goede vragen, betrokkenen er zelf achter komen waar hun belangen werkelijk liggen. De mediator moet bewerkstelligen dat de betrokkenen met elkaar in gesprek gaan en op deze manier ook in staat geraken om met elkaar te gaan onderhandelen. De mediator biedt daarvoor als het ware het platform en bevordert de onderlinge communicatie. Bij een faciliterende mediation moet de mediator ook voorkomen te spreken over “wij” en “ons”. De vraag is niet: “Hoe gaan wij de zaak oplossen?”. De vraag is: “Hoe gaan jullie de kwestie tot een oplossing brengen?” Tijdens mijn opleiding werd mij door de docenten nog wel eens voorgehouden dat ik te hard aan het werk was. Het zijn de partijen zelf die het werk moeten doen en ook tot een oplossing moeten komen.
Directieve mediation
Het mag dan ook niet verbazen dat ik in de praktijk meer aanhanger ben geworden van de directieve mediation-stijl. Bij deze stijl speelt de mediator een veel actievere rol. In de loop van het mediationproces zal de directieve mediator niet aarzelen om (indien hem of haar dat wordt gevraagd) suggesties te doen in de richting van oplossingen van het bestaande geschil.
De keuze voor één van deze (hoofd) vormen van mediation dient uiteraard volledig afhankelijk te zijn van wat de betrokkenen wensen. De ene vorm is niet beter dan de andere. Het voordeel bij de faciliterende mediation is dat een eventuele oplossing echt van partijen zelf afkomt en de betrokkenen zich daardoor sterker aan die oplossing gebonden voelen. Het feit dat mijn werkzaamheden als mediator een meer directief karakter hebben (het is nooit 100% van het één of van het ander) komt voort uit de wens van de betrokkenen dat mijn kennis en ervaring van tientallen jaren advocatuur c.q. het omgaan met geschillen wordt ingezet.
