Bij echtscheiding is vaak de partner- en kinderalimentatie een onderwerp van discussie. Als er eenmaal een afspraak wordt gemaakt, kan de wens bestaan om een wijziging hiervan in de toekomst te voorkomen. Staat het vrij om een wijziging van de alimentatieafspraak uit te sluiten?
Partner- en kinderalimentatie
Na echtscheiding hebben ex-echtgenoten de verplichting om indien nodig in elkaars levensonderhoud te voorzien (partneralimentatie). Verder hebben ouders de verplichting om in de kosten van het levensonderhoud en studie van hun kinderen te voorzien (kinderalimentatie).
Hoogte bijdrage
Ex-echtgenoten/ouders hebben de mogelijkheid om samen en bij voorkeur met de hulp van een mediator of advocaten afspraken te maken over de hoogte van de partner- en/of kinderalimentatie. Lukt het niet om samen tot afspraken te komen, zal de rechter een beslissing moeten nemen. Overeenkomstig de wettelijke regeling wordt de hoogte van de partner- en/of kinderalimentatie gebaseerd op de behoefte van de onderhoudsgerechtigde en de draagkracht van de onderhoudsplichtige(n).
Wijziging alimentatie
De vastgelegde partner- en of kinderalimentatie kan in de toekomst worden gewijzigd als er sprake is van een wijziging van omstandigheden. Ook kan een onderlinge afspraak over alimentatie worden gewijzigd als zij is aangegaan met grove miskenning van de wettelijke maatstaven. Mocht de rechter bij de totstandkoming van de beslissing van onjuiste of onvolledige gegevens zijn uitgegaan, kan de beslissing ook worden gewijzigd.
Niet-wijzigingsbeding partneralimentatie
Als ex-echtgenoten samen een afspraak maken over partneralimentatie hebben zij de mogelijkheid om een niet-wijzigingsbeding af te spreken. Een niet-wijzigingsbeding houdt in dat de afspraak over de partneralimentatie niet kan worden gewijzigd in geval van een wijziging van omstandigheden. Dit kan ook worden afgesproken als de alimentatie € 0,-- is. Een niet-wijzigingsbeding kan ook worden ingeperkt, waardoor slechts onder bepaalde omstandigheden de partneralimentatie kan worden gewijzigd.
De rechter heeft echter wel de mogelijkheid om het niet-wijzigingsbeding te doorbreken. De rechter kan dit doen als de wijziging zo ingrijpend is dat het niet redelijk is om nog langer aan het beding te worden gehouden.
Niet-wijzigingsbeding kinderalimentatie
Staat het ouders ook vrij om voor de kinderalimentatie een niet-wijzigingsbeding af te spreken? Onlangs is deze vraag neergelegd bij de Hoge Raad om hierover een oordeel te geven. Het is nog wachten op het antwoord van de Hoge Raad zelf, maar de advocaat-generaal (die de Hoge Raad adviseert) heeft geconcludeerd dat een niet- wijzigingsbeding voor kinderalimentatie nietig is. Zodra er een wijziging van omstandigheden is, beoordeelt de rechter zelfstandig de kinderalimentatie. De rechter toetst met inachtneming van de wettelijke maatstaven en is niet gebonden aan hetgeen ouders hebben afgesproken. Ook niet als de afspraak/het niet-wijzigingsbeding in het voordeel van de kinderen is.
Conclusie
Ex-echtgenoten kunnen in overleg afspraken maken over de hoogte van de partner- en kinderalimentatie. De afspraken kunnen in de toekomst worden gewijzigd als er sprake is van een wijziging van omstandigheden, die ontstaat nadat de afspraak is gemaakt. De mogelijkheid om de afspraak over partneralimentatie in de toekomst te wijzigen kan worden uitgesloten of ingeperkt middels een niet-wijzigingsbeding. Voor kinderalimentatie geldt deze contractsvrijheid niet. Kinderalimentatie kan bij een veranderende omstandigheid altijd worden gewijzigd.
