U bent getrouwd en gaat uit elkaar, wat nu? In dit artikel neem ik u mee in de stappen die gezet moeten worden en de zaken die er geregeld moeten worden.

Mediator of advocaat?

U heeft de keuze om samen een mediator in te schakelen of ieder een eigen advocaat. Mediation is vrijwillig en kan alleen als u beiden hiermee instemt. Onder begeleiding van een mediator maakt u afspraken over de gevolgen van de scheiding. De mediator is hierin onafhankelijk, maar begeleidt en informeert u bij het maken van de afspraken. De afspraken worden schriftelijk door de mediator vastgelegd.

Als u een mediator inschakelt, die ook advocaat is, kan dezelfde mediator het verzoekschrift tot echtscheiding bij de rechtbank indienen. Het voordeel hiervan is dat alles in één hand blijft en het minder tijd en geld kost. Als de mediator zelf geen advocaat is, zal voor de procedure bij de rechtbank een advocaat moeten worden ingeschakeld.

Als één van beide of u beiden niet in mediation wilt, zult u ieder een eigen advocaat moeten inschakelen. Met de hulp van de advocaten kan geprobeerd worden alsnog in overleg tot overeenstemming te komen. Mocht dit niet lukken, zullen de geschilpunten aan de rechtbank moeten worden voorgelegd. Uw advocaat kan u in deze procedure bijstaan.

Het verdient aanbeveling om een advocaat of mediator in te schakelen die bij de Vereniging Familierecht Advocaten en Scheidingsmediators is aangesloten. Op deze manier weet u zeker dat u wordt bijgestaan door een specialist in het familierecht.

Scheiden

Eén van partijen of partijen gezamenlijk kunnen om een echtscheiding, scheiding van tafel en bed of ontbinding van het geregistreerd partnerschap vragen. Het is goed om te weten dat een scheiding niet kan worden tegengehouden. Je kunt immers niet gedwongen worden om getrouwd te blijven. De echtscheiding, scheiding van tafel en bed of ontbinding van het geregistreerd partnerschap is pas definitief nadat de beschikking van de rechtbank is ingeschreven in de daartoe bestemde registers van de betreffende gemeente.

Kinderen

Als u minderjarige kinderen heeft, moet er een ouderschapsplan worden opgesteld. In een ouderschapsplan moeten in ieder geval afspraken worden gemaakt over de hoofdverblijfplaats van de kinderen, het gezag, de omgangsregeling, de informatieregeling en de kinderalimentatie. Daarnaast staat het u vrij om in overleg aanvullende bepalingen in het ouderschapsplan op te nemen.

Lukt het u niet om in overleg een ouderschapsplan op te stellen, zal de rechtbank over voornoemde onderwerpen een beslissing nemen. Voordat de rechtbank een dergelijke beslissing neemt, zal de rechtbank eerst toetsen of het echt niet mogelijk is om in overleg tot afspraken en/of een ouderschapsplan te komen. Daarbij kan dan ook worden gedacht aan het inschakelen van een onafhankelijke derde om eerst de communicatie tussen u beiden te verbeteren. Indien nodig, kan de rechtbank ook een onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming laten doen om zich eerst te laten adviseren alvorens een beslissing te nemen.

Gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden

Als u voor 1 januari 2018 bent getrouwd, bent u in algehele gemeenschap van goederen getrouwd. Dit betekent dat alle bezittingen en schulden door de helft moeten worden gedeeld. Als u na 1 januari 2018 bent getrouwd, bent u in een beperkte gemeenschap van goederen gehuwd. Hiervoor geldt dat alleen de gezamenlijke bezittingen voor het huwelijk en de gezamenlijke bezittingen tijdens het huwelijk in principe door de helft moeten worden gedeeld.

U bent op huwelijkse voorwaarden gehuwd als u voorafgaand aan het huwelijk of tijdens het huwelijk huwelijkse voorwaarden heeft opgesteld. De huwelijkse voorwaarden moeten zijn vastgelegd in een notariële akte. Als u overweegt huwelijkse voorwaarden op te stellen, is het aan te bevelen om deze op voorhand door een echtscheidingsadvocaat te laten controleren, zodat u ook volledig geïnformeerd bent over de gevolgen van de huwelijkse voorwaarden bij echtscheiding.

Als peildatum voor de omvang van de huwelijksgemeenschap geldt de datum van indiening van het verzoekschrift tot echtscheiding, tenzij in overleg een andere peildatum wordt afgesproken.

Partneralimentatie

U bent als ex-echtgenote verplicht om zo nodig in elkaars levensonderhoud te voorzien. De behoefte en behoeftigheid van de onderhoudsgerechtigde en de draagkracht van beide partijen spelen hierbij een rol.

Allereerst moet worden bekeken of de onderhoudsgerechtigde behoefte heeft aan een partneralimentatie. Indien er behoefte is, zal vervolgens moeten worden bekeken of de onderhoudsgerechtigde in staat is, dan wel in staat kan worden geacht om zelf in deze behoefte te voorzien. Alleen als dit niet het geval is, bestaat er een aanspraak op partneralimentatie. Het is daarna de vraag of de onderhoudsplichtige voldoende draagkracht heeft om in de behoefte van de onderhoudsgerechtigde te voorzien. Tot slot moet er nog een onderlinge draagkrachtvergelijking worden gemaakt, zodat beiden eenzelfde draagkrachtruimte overhouden.

Als het verzoekschrift tot echtscheiding vóór 1 januari 2020 is ingediend, geldt een wettelijke alimentatieduur van 12 jaar na echtscheiding. Indien het verzoekschrift tot echtscheiding ná 1 januari 2020 is ingediend, geldt de nieuwe wetgeving. Het uitgangspunt van de nieuwe wetgeving is een alimentatieduur van maximaal vijf jaar ná inschrijving echtscheiding, waarbij uitzonderingen gelden.

De alimentatieverplichting eindigt eerder als de onderhoudsgerechtigde hertrouwt, een geregistreerd partnerschap aangaat of gaat samenwonen als ware zij gehuwd.

Woning

Indien u een gezamenlijke koopwoning heeft, zal moeten worden bekeken of één van u de woning wil en kan overnemen. Het overnemen van de woning houdt in dat de overwaarde of onderwaarde moet worden verrekend. Daarnaast zal degene die de woning niet overneemt, willen dat de hypotheekschuld wordt overgenomen of afgekocht, zodat hij of zij kan worden ontslagen uit de hoofdelijke aansprakelijkheid jegens de bank. Als er een spaarverzekering aan de hypotheek is gekoppeld, zal deze ook moeten worden verdeeld.

Mocht het voor één of beide partijen niet mogelijk zijn om de woning over te nemen, zal deze moeten worden verkocht. Hiervoor zullen partijen, bij voorkeur gezamenlijk, een makelaar moeten aanwijzen. In principe wordt in overleg met de makelaar de vraagprijs en verkoopprijs vastgesteld.

Als u een huurwoning heeft, zal één van partijen het huurrecht van de woning kunnen voortzetten. Daarbij is het wel van belang dat de verhuurder hiermee ook instemt.

Pensioen

U heeft op basis van de wet over en weer recht op de helft van elkaars tijdens het huwelijk opgebouwde ouderdomspensioen. Daarnaast is er over en weer recht op de helft van het opgebouwde partnerpensioen. U kunt in overleg kiezen voor een eigen aanspraak (conversie). Ook kan er desgewenst afstand van elkaars aanspraken worden gedaan. De pensioenuitvoerders moeten in ieder geval binnen twee jaar na de echtscheiding worden geïnformeerd over de gemaakte afspraken.

Conclusie

Als u gaat scheiden zal er een aantal zaken moeten worden geregeld. De echtscheiding, scheiding van tafel en bed of ontbinding van het geregistreerd partnerschap zal door de rechtbank moeten worden uitgesproken, waarna de beschikking moet worden ingeschreven in de daartoe bestemde registers van de burgerlijke stand van de betreffende gemeente. In een ouderschapsplan zullen voor zover mogelijk de afspraken over de kinderen moeten worden vastgelegd. Daarnaast zal er een beslissing moeten worden genomen over de toedeling of verkoop van de gezamenlijke woning, de afwikkeling van de huwelijksgoederengemeenschap of huwelijkse voorwaarden, alimentatie en het pensioen.

Het is van belang dat u zich hierin door een professionele en gespecialiseerde advocaat of mediator laat bijstaan. Indien u samen in overleg tot afspraken wilt komen, kunt u kiezen voor mediation. Mocht dit niet lukken kunt u ieder een eigen advocaat inschakelen. Ook tijdens een mediation kunt u ervoor kiezen om een advocaat op de achtergrond in te schakelen.

Lukt het om in overleg tot afspraken te komen, zal de mediator of advocaat de afspraken in een ouderschapsplan en echtscheidingsconvenant vastleggen. De stukken worden dan naar de rechtbank gestuurd, waarna de rechter de echtscheiding zal uitspreken. Een zitting bij de rechtbank is dan niet nodig. Mocht u niet volledig of gedeeltelijk tot afspraken kunnen komen, zal een zitting bij de rechtbank plaatsvinden waarbij partijen hun standpunten over en weer kunnen toelichten.

De advocaten en mediators van Van Veen Advocaten zijn gespecialiseerd in het familierecht en kunnen u gedurende het gehele proces bijstaan.

Gecontroleerd op 16 mei 2024.