Bent u benoemd tot executeur? Of bent u erfgenaam in een nalatenschap die wordt afgewikkeld door een executeur? In dit artikel informeer ik u over de taken en bevoegdheden die een executeur op grond van de wet heeft.
Een erflater kan bepalen wie na het overlijden zijn nalatenschap afwikkelt. Hiervoor kan hij één of meerdere executeurs benoemen in zijn testament. De executeurs benoeming moet door de aangewezen persoon/personen worden aanvaard. Hieraan zijn geen vormvoorschriften verbonden. Het is gebruikelijk dat de acceptatie vorm krijgt door de ondertekening van een verklaring bij de notaris, die vervolgens aan de Verklaring van Erfrecht wordt gehecht.
Let op: de erflater is vrij om de wettelijke taken en bevoegdheden van de executeurs uit te breiden of te beperken in zijn testament. Het is dus van groot belang om het testament van de erflater goed te bestuderen en bij de hand te houden.
Boedelbeschrijving
De wet verplicht de executeurs om zo spoedig mogelijk een boedelbeschrijving op te maken. Dat wil zeggen dat de executeur een overzicht maakt van de goederen en de schulden die zich in de nalatenschap bevinden. De executeur roept vervolgens de hem bekende schuldeisers op om hun vordering in te dienen. Daarnaast dient hij/zij aan de erfgenamen alle gewenste inlichtingen te verschaffen over zijn werkzaamheden.
Aflossing schulden
De wet bepaalt verder dat de executeur de taak heeft om de ‘goederen van de nalatenschap te beheren en de schulden van de nalatenschap te voldoen’. In de praktijk betekent dit dat er wordt overgegaan tot aflossing van eventuele schulden, denk aan energierekeningen, ziektekosten en hypotheek. Als er niet voldoende geld is om de schulden af te lossen, mogen goederen van de nalatenschap gebruiken om deze schulden af te lossen. Het uitgangspunt is dat overlegt wordt met de erfgenamen over welke goederen verkocht mogen worden. Een door de erflater in zijn testament opgenomen legaat, dat is een duidelijk omschreven erfstuk of geldbedrag die hij aan een specifiek iemand wil toekennen, geldt ook als een schuld van de nalatenschap. De executeur moet deze dan ook betalen.
Beheren goederen
Een executeur beheert tevens de goederen van de nalatenschap. Onder beheer vallen ‘alle handelingen die voor normale exploitatie van het goed dienstig kunnen zijn’. Wat dit precies inhoudt, is zeer afhankelijk van de omstandigheden van het geval. U kunt bijvoorbeeld denken aan het zorgdragen voor het in bedrijf blijven van een onderneming die tot de nalatenschap behoort of het onderhouden van een woning. Het kan ook gaan om het voortzetten danwel verkopen van eventuele effectenportefeuilles of, heel praktisch, het verzorgen van de huisdieren van de erflater. In de kern komt het er vaak op neer dat de executeur moet zorgen dat de goederen die zich in de nalatenschap bevinden niet in waarde dalen (behoudens voor zover hier geen invloed op kan worden uitgeoefend).
De executeur die zijn benoeming heeft aanvaard en de taak heeft de goederen van de nalatenschap te beheren, is bij uitsluiting bevoegd tot het beheer. Dit betekent dat de erfgenamen niet over de goederen kunnen beschikken, tenzij de executeur meewerkt of de kantonrechter de erfgenamen een hiertoe machtiging heeft gegeven. De executeur vertegenwoordigt de erfgenamen in alle situaties, dus zowel met als zonder tussenkomst van de rechter.
Einde taak
De taak van de executeur(s) eindigt in de meeste gevallen op het moment dat zijn werkzaamheden zijn voltooid. In de praktijk is dit vaak het moment dat de executeur alle schulden van de nalatenschap heeft voldaan. Zodra zijn taak geëindigd is, kan de executeur de goederen van de nalatenschap overdragen aan de erfgenamen. Daarmee eindigt ook de taak van de executeur(s) om de goederen van de nalatenschap te beheren.
Conclusie
De belangrijkste wettelijke taken van de executeur(s) zijn het opmaken van een boedelbeschrijving, het aflossen van de schulden en het beheren van de goederen van de nalatenschap. Het is noodzakelijk voor een executeur om het testament van de erflater bij de hand te houden, omdat de taken en bevoegdheden van de executeur bij testament beperkt of uitgebreid kunnen worden. Als de taak van de executeur is geëindigd, kan tot verdeling van de nalatenschap worden overgegaan.
We hebben een factsheet gemaakt over de taken van de executeur. Het document is hier te downloaden.
Gepubliceerd op 7 november 2018
